“Portat e shpirtit” , spektri poetik i Kozeta Zavalanit, që reflekton pasqyrimin interkulturor dhe interintelektuale grua. Nga Agron Shele

“Portat e shpirtit” , spektri poetik i Kozeta Zavalanit, që reflekton pasqyrimin interkulturor dhe interintelektuale grua.

Nga Agron Shele


Vëllimi poetik “Portat e shpirtit” i poetes së afrimuar Kozeta Zavalani, vjen me koloritin shtatë ngjyrësh, ku ç do spektër reflekton pasqyrimin e vizualitetit dhe shkëlqimit akuartitet krijues, vjen në shtatë gjuhë, ku ç do formë foljore shpreh guhën e muzës dhe meditimin e poetit global, vjen ën shtatë kostelacione yjesh për të deshifruar ornamentin vezullues të shpërthimit qiellshkrepëtimë.
Si poezi e mendimit dhe forcës shprehëse, kjo prurje dhe risi për poezinë shqipe, hap portat e shpirtit për të laburuar idetë e mëdha, mesazhin ylberistik të poetit, për më shumë paqe, për më shumë dashuri, për më shumë të drejta njerëzore dhe për më shumë vlera dhe integritet shoqëror. Duke depërtuar nëpër vargëzimet kuptimplote , nëpër gjetjet profarme të autores, befasohesh dhe mrekullohesh, humbet pas monostrukturave ideoartistike dhe intrigohesh. Kjo është poezia, kjo është setenca e gjithë substraktit krijues, kjo është farfurima e luleve shumëngjyrëshe që zgjon agimet e ditëve të jetës, kjo është simbioza e gjithë kuptimësisë së mendimit njerëzor elitar. Aty ndeshesh me grafika poetike të strukturuara dhe mirëpërcaktuara, ndeshesh me figuracionin e pasur dhe muzikalitetin e fjalës, ndeshesh me epigramet dhe stilistikën, ndeshesh me dlirësinë e shpirtit dhe hapësirat frymëzuese. Për më tepër le të ndalemi në analitikën e poezisë së Kozetës, e cila të krijon mundësinë për një zbërthim më të detajuar artistik,por dhe për një përnjohje edhe më të madhe :

“Sot, gjethet këpusin fundin e stinës
me llërët e zhveshura të drurëve.

100 mijë poetë në gjithë botën
jemi mbledhur
me dashurinë përqafuar,
si vetulla e dritës në breg horizonti
nga dielli mbetur pambuluar. “

Gjethet vjeshtë këputin fundin e stinës, zhveshin mantelin blerim të drurit, paralajmërojnë të ftohtin akull që po afron, të ftohtin acar që shpirtrat gëlojnë dhe në retroduksion të natyrës heshtje, ringrihet një tjetër natyrë që në emër të paqes kërkon që gjithë botën të sfidojë. Jam “Unë”, jemi “Ne” jemi 100-000 poetë apelon autorja që anembanë globit thirrmojnë për dashurinë e humbur, për jetën e këputur, për luftën e pakuptimtë, për fëmijët e uritur. Ky shpirt ëngjëllor, endet drejt qiejve të Diellit dhe ndez ditët e shpresës, ditët e mirësisë dhe të begatisë për të gjithë.

“Ndonjëherë më ndodh
të jem me sy të përhumbur,
              por, jo të përgjumur.
Një shpresë drite ka regëtirë tek unë.
Asgjë s’më ka mundur.
Gjithmonë,
njerëzve të mirë u jap çelësin,
për të hapur portën e shpirtit,
ku pëshpëritin valët e kaltra,
ku lahen  yjet dhe mjellmat...
Jam herë blerim,
     herë frymore e thjeshtë.”

Qendra e referimit të autores është shpresa dhe mirësia, është kjo ndjenjë që e bën të vegjetojë dhe rrezatojë , është i njëjti mision prej shenjti poet që e ka shndërruar në qëllim, është parateza e burimit dhe blerimit shpirtëror të gjithë jetës njerëzore.

“Jeta, me prurjet e saj
rikrijon vetveten,
më krijon mua edhe ty...
Nuk e di ku fillon ëndrra,
ku mbaron mendimi...
Me zërin e brishtë
të ndjeshmërisë femërore,
artikuloj sinfoninë e vazhdimësisë
në jetën,
që mbars shpresën.”

Jeta, është referim që i përmblesh të gjitha, është transmetimi individual që hipotekon gjurmët e njohjes dhe të ekgzistencës, është kohezioni krijuar dhe rruga e vazhdimësisë. Aty shpirti alturist thur ëndrrën dhe të nesërmen e lumturisë së tij, krijon mendimin dhe ovacionin e zërit të tij, produkton ndërgjegjien dhe arsyen e tij, epiqendërzon portretin bukuri, elokuencë dhe e ngre në sinfoni, ushqen të nesermen shpresë dhe mbetet në përjetësi.

“Portat e shpirtit”, janë portat e një zemër gruaje, janë portat e një shpirti të lartë poetik, janë portat e një portreti individual intelektualeje, të cilat hapen për të dhuruar dashuri dhe mirësi, hapen për të nënëshkruar afirmitetin vlerë njeri.